Khi nhiều ngành kinh tế mới khát nhân lực kỹ năng nghề, giáo dục nghề nghiệp giữ vai trò then chốt trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia.

Xã hội vẫn coi bằng đại học là thước đo, trong khi nhiều ngành kinh tế mới khát nhân lực kỹ năng nghề. Khi “thừa thầy, thiếu thợ” trở thành rào cản phát triển sẽ kéo theo nhiều hệ luỵ, tạo gánh nặng lớn cho nền kinh tế. “Nghịch lý” của thị trường lao động hiện đòi hỏi những giải pháp căn cơ, trong đó giáo dục nghề nghiệp giữ vai trò then chốt trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia.

Trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nguồn nhân lực chất lượng cao được xem là “chìa khóa vàng” để Việt Nam hội nhập và phát triển bền vững. Tuy nhiên, theo Cục Thống kê, tính đến cuối năm 2024, cả nước vẫn còn gần 38 triệu lao động chưa qua đào tạo. Con số này cho thấy thách thức không nhỏ trong việc nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật cho người lao động. Điều này tạo ra khoảng trống lớn về chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt trong các ngành kinh tế trọng điểm của đất nước như công nghệ thông tin, năng lượng tái tạo, công nghiệp bán dẫn, logistics, dệt may, da giày, cơ khí, thương mại, dịch vụ…

• Cung cấp nhân lực kỹ năng: GDNN là nơi đào tạo ra lực lượng lao động có kỹ năng thực hành, kỹ thuật và ứng dụng, đáp ứng trực tiếp nhu cầu của thị trường lao động.
• Đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và kinh tế xanh: Trong bối cảnh các ngành kinh tế đang chuyển đổi mạnh mẽ, GDNN có nhiệm vụ đào tạo nhân lực có trình độ và kỹ năng phù hợp để đáp ứng yêu cầu phát triển trong tương lai.
• Đảm bảo cơ cấu nhân lực hợp lý: GDNN góp phần xây dựng cơ cấu nhân lực hợp lý, cân đối giữa các cấp độ lao động từ kỹ năng thực hành, chuyên gia ứng dụng đến nghiên cứu và sáng tạo. 

• Cải cách chính sách: Cần có sự quyết liệt trong cải cách chính sách, bao gồm việc hoàn thiện Luật GDNN (sửa đổi) để quy định rõ giá trị văn bằng và cơ chế phân luồng, tạo thuận lợi cho người học.
• Tăng cường liên kết doanh nghiệp: Các cơ sở GDNN cần tăng cường gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp để đảm bảo chương trình đào tạo sát với thực tế và đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng.
• Đầu tư cơ sở vật chất: Cần ưu tiên đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo hiện đại cho các trường nghề chất lượng cao.